Xét nghiệm bilirubin được sử dụng để đánh giá chức năng gan và mật. Vậy xét nghiệm này có ý nghĩa gì và khi nào cần thực hiện? Hãy tham khảo thông tin dưới đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này.
- Hiểu lầm về vitamin D dẫn gây ra việc bổ sung sai cách bạn đã biết chưa?
- Các loại thuốc dùng để trị mụn trứng cá
- Axit citric lợi gì cho cơ thể và Axit citric có ở đâu?
Dưới đây cùng giảng viên tại trường Cao đẳng Y Dược TPHCM tìm hiểu chi tiết thông tin như sau:
1. Ý nghĩa của xét nghiệm bilirubin
Bilirubin là một sắc tố vàng, hình thành từ quá trình phân hủy hemoglobin – thành phần quan trọng của hồng cầu. Khi hồng cầu bị phá vỡ, bilirubin được tạo ra và gan chịu trách nhiệm chuyển hóa chúng thành dạng hòa tan trong mật để đào thải ra ngoài cơ thể.
Bilirubin được chia thành hai loại chính:
Bilirubin gián tiếp: Là dạng bilirubin chưa qua chuyển hóa ở gan. Nồng độ bilirubin gián tiếp tăng cao thường liên quan đến tình trạng tan máu hoặc bệnh gan bẩm sinh.
Bilirubin trực tiếp: Là dạng bilirubin đã được gan xử lý. Nồng độ bilirubin trực tiếp tăng cao thường gặp trong các bệnh lý như viêm gan, tắc mật.
Xét nghiệm bilirubin là một xét nghiệm máu phổ biến nhằm đánh giá chức năng gan và mang lại những lợi ích quan trọng như:
Đánh giá chức năng gan: Giúp xác định khả năng chuyển hóa bilirubin của gan. Nếu kết quả bất thường, có thể là dấu hiệu của bệnh lý gan.
Chẩn đoán vàng da: Hỗ trợ xác định nguyên nhân gây vàng da do sự gia tăng bilirubin trong máu.
Theo dõi tiến triển bệnh: Được sử dụng để theo dõi diễn biến của các bệnh lý gan như viêm gan, xơ gan, hoặc tình trạng tắc mật.
2. Đối tượng cần thực hiện xét nghiệm bilirubin
Xét nghiệm bilirubin giúp đánh giá chức năng gan và thường được thực hiện định kỳ. Tuy nhiên, một số đối tượng cần kiểm tra thường xuyên hơn, bao gồm:
Người có dấu hiệu vàng da, vàng mắt: Thường liên quan đến sự gia tăng bilirubin trong máu.
Người có triệu chứng bất thường: Mệt mỏi, chán ăn, đau vùng gan, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu.
Người có tiền sử bệnh gan: Viêm gan, xơ gan hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh gan cần theo dõi định kỳ.
Người thường xuyên uống rượu bia: Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan.
Người tiếp xúc với hóa chất độc hại: Các chất độc có thể ảnh hưởng đến gan và làm tăng bilirubin.
Người sử dụng thuốc có nguy cơ ảnh hưởng đến gan: Một số loại thuốc có thể gây tổn thương gan, cần theo dõi bilirubin.
Phụ nữ mang thai: Xét nghiệm giúp phát hiện các vấn đề về gan, đảm bảo sức khỏe cho mẹ và thai nhi.
Trẻ sơ sinh: Cần kiểm tra bilirubin để phát hiện vàng da sớm.
Người trước hoặc sau phẫu thuật: Đánh giá chức năng gan trước phẫu thuật và theo dõi hồi phục.
Người có chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều chất béo, thực phẩm chế biến sẵn có thể gây ảnh hưởng đến gan.
Xét nghiệm bilirubin là chỉ số quan trọng để đánh giá bệnh lý gan. Tuy nhiên, bác sĩ cần kết hợp với thăm khám lâm sàng và xét nghiệm bổ sung để đưa ra chẩn đoán chính xác. Nếu thuộc nhóm nguy cơ cao, hãy thăm khám sớm tại cơ sở y tế uy tín.
3. Những câu hỏi thường gặp về xét nghiệm bilirubin
Chi phí xét nghiệm bilirubin có cao không?
Chi phí xét nghiệm bilirubin phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
Cơ sở y tế thực hiện: Bệnh viện, phòng khám tư nhân hoặc trung tâm y tế có mức giá khác nhau.
Gói xét nghiệm: Giá xét nghiệm sẽ khác nếu thực hiện đơn lẻ hoặc kết hợp với các xét nghiệm khác.
Chính sách bảo hiểm: Nếu có bảo hiểm y tế, bạn có thể được hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ chi phí.
Thông thường, xét nghiệm bilirubin có mức giá hợp lý. Để biết chính xác chi phí, bạn nên liên hệ trực tiếp với cơ sở y tế thực hiện xét nghiệm.
Có cần nhịn ăn trước khi xét nghiệm bilirubin không?
Ăn uống có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm do làm thay đổi nồng độ bilirubin trong máu. Vì vậy, bạn thường được khuyến cáo nhịn ăn từ 8-12 giờ trước khi lấy mẫu xét nghiệm để đảm bảo độ chính xác.
4. Nồng độ bilirubin cao phải làm gì?
Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy bilirubin tăng cao, bạn nên làm gì, Điều dưỡng, giảng viên Cao đẳng điều dưỡng tphcm chia sẻ gồm:
– Tham khảo ý kiến bác sĩ: Tăng bilirubin có thể do nhiều nguyên nhân như bệnh gan (viêm gan, xơ gan), tắc mật, tan máu,… Bác sĩ sẽ đánh giá thêm triệu chứng và chỉ định xét nghiệm bổ sung nếu cần.
– Điều trị theo nguyên nhân:
- Nếu do bệnh gan: Cần điều trị viêm gan, xơ gan theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Nếu do tắc mật: Có thể cần siêu âm hoặc nội soi để kiểm tra và xử lý.
- Nếu do tan máu: Xét nghiệm huyết học có thể cần thiết để xác định nguyên nhân.
– Điều chỉnh chế độ ăn uống:
- Hạn chế rượu bia, thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ chế biến sẵn.
- Tăng cường rau xanh, trái cây, uống đủ nước để hỗ trợ gan.
– Duy trì lối sống lành mạnh:
- Ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng.
- Tập thể dục nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe gan.
- Tái khám định kỳ: Kiểm tra lại bilirubin theo chỉ định của bác sĩ để theo dõi tình trạng sức khỏe và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.
Nếu bạn có dấu hiệu vàng da, vàng mắt, đau vùng gan hoặc mệt mỏi kéo dài, hãy đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị sớm.
