Viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích đều là các vấn đề tiêu hóa có triệu chứng khá giống nhau, dễ gây nhầm lẫn cho người bệnh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn để phân biệt hai bệnh lý này và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
- Tại sao cần xét nghiệm bilirubin? Khi nào nên thực hiện?
- Làm thế nào để nâng cao hệ miễn dịch hiệu quả trong mùa cúm?
- Cách xử trí khẩn cấp khi bị hạ đường huyết
1. Tổng quan về nguyên nhân và triệu chứng của viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích
Bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM chia sẻ tổng quan thông tin cụ thể như sau:
1.1. Viêm dạ dày
Viêm dạ dày là tình trạng viêm nhiễm ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày, thường do các yếu tố sau:
– Nhiễm vi khuẩn H. pylori.
– Lạm dụng thuốc giảm đau không steroid, làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày.
– Sử dụng rượu bia quá mức, gây kích ứng và tăng tiết axit, dẫn đến viêm niêm mạc dạ dày.
– Chế độ ăn chứa nhiều dầu mỡ, gia vị cay nóng, thực phẩm có cafein hoặc đồ chua, dễ kích thích và làm tổn thương niêm mạc dạ dày.
– Căng thẳng, lo âu kéo dài ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, làm tăng tiết axit và gây viêm dạ dày.
Các triệu chứng thường gặp của viêm dạ dày bao gồm:
– Đau nhói hoặc nóng rát vùng thượng vị.
– Cảm giác đầy bụng, chướng hơi sau khi ăn.
– Buồn nôn, đôi khi nôn sau bữa ăn.
Mức độ triệu chứng có thể khác nhau tùy vào tình trạng bệnh, xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài.
1.2. Hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích là rối loạn chức năng tiêu hóa do sự bất thường trong hoạt động của ruột, bị tác động bởi nhiều yếu tố:
– Rối loạn chức năng đường ruột, dẫn đến tiêu chảy hoặc táo bón.
– Chế độ ăn nhiều chất béo, đồ ăn nhanh, thực phẩm cay nóng, cafein,…
– Mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.
Người mắc hội chứng ruột kích thích thường gặp các triệu chứng sau:
– Đau bụng, khó chịu vùng bụng, giảm bớt sau khi đi vệ sinh, thường xuất hiện vào buổi sáng hoặc sau bữa ăn.
– Rối loạn đại tiện với tình trạng táo bón, tiêu chảy hoặc xen kẽ cả hai. Dù đã đi đại tiện, người bệnh vẫn có cảm giác chưa đi hết phân.
– Đầy hơi, chướng bụng.
– Tần suất đi đại tiện thay đổi bất thường, có thể giảm (táo bón) hoặc tăng nhiều lần trong ngày (tiêu chảy).
– Buồn nôn, đặc biệt sau khi ăn.
2. Một số đặc điểm giúp phân biệt viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích
Điều dưỡng, giảng viên Cao đẳng điều dưỡng tphcm chia sẻ cụ thể gồm:
2.1. Điểm giống nhau
Mặc dù viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích là hai bệnh lý khác nhau, nhưng chúng có một số điểm tương đồng:
– Căng thẳng kéo dài có thể là yếu tố khởi phát cho cả hai bệnh. Khi căng thẳng, hệ thần kinh tác động đến hệ tiêu hóa, gây rối loạn hoạt động của dạ dày và ruột.
– Một số triệu chứng tiêu hóa như buồn nôn, đau bụng, đầy hơi,… xuất hiện ở cả hai bệnh, khiến việc nhận diện dựa vào triệu chứng trở nên khó khăn.
– Cả viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích đều có thể gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, làm tăng viêm nhiễm và ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.
2.2. Điểm khác biệt chính
– Vị trí đau và triệu chứng
- Viêm dạ dày: Đau chủ yếu ở vùng thượng vị (bụng trên), thường kèm theo buồn nôn, ợ chua và khó tiêu.
- Hội chứng ruột kích thích: Đau chủ yếu ở bụng dưới hoặc quanh rốn, có thể đi kèm tiêu chảy, táo bón, đầy hơi và chướng bụng.
– Cơ chế bệnh sinh
- Viêm dạ dày: Do viêm và tổn thương niêm mạc dạ dày, có thể tiến triển thành loét.
- Hội chứng ruột kích thích: Gây rối loạn co bóp ruột, dẫn đến đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón.
– Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa
- Viêm dạ dày: Tác động trực tiếp lên niêm mạc dạ dày, có nguy cơ gây loét hoặc xuất huyết. Triệu chứng thường nghiêm trọng hơn sau khi ăn đồ chua, cay nóng hoặc nhiều dầu mỡ.
- Hội chứng ruột kích thích: Chủ yếu ảnh hưởng đến chức năng ruột, làm thay đổi thói quen đại tiện với tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy thất thường.
– Phương pháp chẩn đoán
- Viêm dạ dày: Được xác định qua nội soi dạ dày hoặc xét nghiệm Helicobacter pylori.
- Hội chứng ruột kích thích: Chẩn đoán chủ yếu dựa trên loại trừ các bệnh lý có triệu chứng tương tự như viêm loét đại tràng hay bệnh celiac.
– Hướng điều trị
- Viêm dạ dày: Thường dùng thuốc kháng sinh (nếu có H. pylori), thuốc giảm axit dạ dày, kết hợp điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt.
- Hội chứng ruột kích thích: Không có thuốc chữa dứt điểm, chủ yếu dùng thuốc giảm co thắt, giảm đau kết hợp kiểm soát căng thẳng và thay đổi chế độ ăn.
Do có nhiều triệu chứng tương đồng, viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích rất dễ bị nhầm lẫn. Việc chẩn đoán chính xác là yếu tố quan trọng để đưa ra hướng điều trị phù hợp. Người bệnh không nên tự suy đoán tình trạng sức khỏe mà nên thăm khám chuyên khoa để được đánh giá và điều trị kịp thời.
Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
