Dù trời râm, tia UV vẫn gây hại cho da và mắt. Vậy mức UV nào nguy hiểm? Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết khi UV vượt ngưỡng an toàn, gây cháy nắng, lão hóa sớm và tăng nguy cơ ung thư da.
- Nghẹt mũi một bên kéo dài: Nguyên nhân và giải pháp khắc phục
- Những điểm cần lưu ý về kỹ thuật chụp MRI gan
- Cần lưu ý gì khi sử dụng thuốc trị hắc lào?
1. Tìm hiểu về chỉ số UV
1.1. Chỉ số UV là gì?
Chỉ số UV là một thang đo quốc tế được sử dụng để xác định mức độ bức xạ tia cực tím từ mặt trời tại một thời điểm cụ thể. Chỉ số càng cao, nguy cơ gây tổn hại cho da, mắt và sức khỏe càng lớn. Bác sĩ, giảng viên tại trường Cao đẳng Y Dược TPHCM chia sẻ bao gồm:
Tia UV được chia thành ba loại chính:
- UVA: Xâm nhập sâu vào da, góp phần gây lão hóa và hình thành nếp nhăn.
- UVB: Gây cháy nắng, tổn thương DNA và làm tăng nguy cơ ung thư da.
- UVC: Nguy hiểm nhất, nhưng nhờ tầng ozone hấp thụ gần như hoàn toàn nên không tác động trực tiếp đến con người.
1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số UV
Một số yếu tố tác động đến chỉ số UV gồm:
- Thời điểm trong ngày: Cường độ tia UV đạt đỉnh từ 10h – 16h.
- Vị trí địa lý: Khu vực gần xích đạo có chỉ số UV cao hơn.
- Thời tiết: Mây có thể làm giảm mức UV nhưng không ngăn chặn hoàn toàn.
- Môi trường xung quanh: Nước, cát, tuyết có khả năng phản xạ tia UV, khiến mức độ phơi nhiễm tăng lên.
2. Chỉ số UV bao nhiêu là nguy hiểm?
Chỉ số UV phản ánh cường độ bức xạ tia cực tím tại bề mặt Trái Đất, thường dao động từ 0 đến 11+ theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Theo WHO, chỉ số UV từ 3 trở lên có thể gây hại cho da nếu tiếp xúc lâu mà không có biện pháp bảo vệ. Khi chỉ số UV đạt mức 8 trở lên, nguy cơ cháy nắng, tổn thương mắt và lão hóa da tăng cao.
Thang đo mức độ nguy hiểm của tia UV:
- 0 – 2 (Thấp): Ít ảnh hưởng, nguy cơ tổn thương da thấp. Có thể hoạt động ngoài trời bình thường, nhưng nếu tiếp xúc lâu, vẫn nên sử dụng kem chống nắng.
- 3 – 5 (Trung bình): Có thể gây hại ở mức độ vừa phải. Nên bôi kem chống nắng, đeo kính râm và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng quá lâu.
- 6 – 7 (Cao): Nguy cơ cháy nắng trong khoảng 30 phút nếu không có biện pháp bảo vệ. Cần che chắn kỹ, dùng kem chống nắng SPF 30+ và tránh ra ngoài vào buổi trưa.
- 8 – 10 (Rất cao): Nguy cơ bỏng da, tổn thương mắt và tăng nguy cơ ung thư da. Nên đội mũ rộng vành, đeo kính chống tia UV, bôi kem chống nắng SPF 50+ và hạn chế ra ngoài từ 10h – 16h.
- 11+ (Cực kỳ nguy hiểm): Chỉ cần tiếp xúc trong vài phút cũng có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho da. Mức UV này làm tăng nguy cơ ung thư da, đục thủy tinh thể và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ miễn dịch. Tốt nhất nên hạn chế ra ngoài, đặc biệt là trẻ nhỏ và người cao tuổi.
3. Cách bảo vệ cơ thể khi chỉ số UV cao
Khi mức UV đạt ngưỡng nguy hiểm, việc bảo vệ cơ thể là điều cần thiết để tránh tác hại như cháy nắng, lão hóa da, tổn thương mắt và tăng nguy cơ ung thư da. Dưới đây là những biện pháp quan trọng giúp giảm tác động của tia cực tím. Các chuyên gia, giảng viên Cao đẳng điều dưỡng tphcm chia sẻ thông tin như sau:
3.1. Hạn chế ra ngoài vào thời điểm UV cao
- Chỉ số UV thường đạt đỉnh từ 10h – 16h, vì vậy nên hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng trong khoảng thời gian này.
- Nếu cần ra ngoài, hãy tìm bóng râm hoặc mang theo ô che nắng.
3.2. Dùng kem chống nắng để bảo vệ da
- Chọn kem chống nắng có SPF từ 30 trở lên và PA+++ hoặc cao hơn để đảm bảo hiệu quả tối ưu.
- Thoa kem trước khi ra ngoài khoảng 15 – 30 phút và bôi lại sau mỗi 2 – 3 giờ, đặc biệt khi đổ mồ hôi hoặc bơi lội.
- Đừng quên bảo vệ các vùng da dễ bị bỏ sót như tai, cổ và mu bàn tay.
3.3. Che chắn kỹ khi ra ngoài
- Mặc trang phục dài tay, dày dặn và có khả năng chống tia UV.
- Đội mũ rộng vành để bảo vệ đầu, mặt và cổ.
- Đeo kính râm chống UV để bảo vệ mắt khỏi tổn thương do tia cực tím.
3.4. Bảo vệ da từ bên trong qua chế độ dinh dưỡng
- Tăng cường thực phẩm giàu vitamin C, E và beta-carotene để hỗ trợ chống oxy hóa, giảm tác động của tia UV.
- Uống đủ nước giúp duy trì độ ẩm cho da, hạn chế khô ráp và tổn thương do nắng.
- Bổ sung thực phẩm chứa omega-3 để tăng cường sức khỏe làn da.
3.5. Theo dõi chỉ số UV hằng ngày
- Kiểm tra chỉ số UV qua ứng dụng thời tiết để có kế hoạch bảo vệ phù hợp.
- Khi chỉ số UV đạt mức 8+, cần thực hiện các biện pháp phòng tránh nghiêm ngặt để giảm nguy cơ tổn thương da và mắt.
Việc chủ động bảo vệ cơ thể trước tia UV không chỉ giúp hạn chế cháy nắng mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe lâu dài, giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tiếp xúc ánh nắng. Mặc dù mặt trời cung cấp năng lượng cho sự sống, nhưng khi chỉ số UV tăng cao, nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Do đó, việc theo dõi chỉ số UV hằng ngày và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng để bảo vệ làn da, mắt và hệ miễn dịch.
Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
