Nhược thị là bệnh thường gặp ở trẻ em, nếu không phát hiện và điều trị sớm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu nhược thị rất quan trọng để can thiệp kịp thời, ngăn ngừa biến chứng và đảm bảo hiệu quả điều trị.
- Tại sao cần xét nghiệm bilirubin? Khi nào nên thực hiện?
- Làm thế nào để nâng cao hệ miễn dịch hiệu quả trong mùa cúm?
- Cách xử trí khẩn cấp khi bị hạ đường huyết
1. Nhược thị là gì?
Nhược thị là tình trạng suy giảm thị lực ở một hoặc cả hai mắt do não bộ không xử lý đầy đủ thông tin hình ảnh từ mắt. Hiện tượng này thường gặp ở trẻ em trong giai đoạn phát triển thị giác. Hãy hình dung não bộ như một chiếc tivi: nếu một mắt (kênh) liên tục truyền hình ảnh mờ, não sẽ dần “loại bỏ” kênh đó và chỉ tập trung vào kênh còn lại (mắt có thị lực tốt hơn). Kết quả là mắt yếu dần và ngày càng suy giảm chức năng.
Nhược thị chủ yếu xuất phát từ sự chênh lệch thị lực giữa hai mắt hoặc các vấn đề về mắt, bao gồm:
Tật khúc xạ: Cận thị, viễn thị, loạn thị không được điều chỉnh phù hợp;
Lác mắt: Hai mắt không nhìn cùng một hướng;
Mắt bị che phủ: Do sụp mí, màng mắt hoặc vật cản che khuất một bên mắt;
Dị tật cấu trúc mắt: Đục thủy tinh thể bẩm sinh hoặc bệnh lý võng mạc.
Nhược thị có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập, công việc và sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn ở mắt bị ảnh hưởng. Vì vậy, việc phát hiện sớm các dấu hiệu nhược thị là điều cần thiết để có biện pháp can thiệp phù hợp, ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm.
2. Những dấu hiệu của nhược thị không nên bỏ qua
Phát hiện sớm các dấu hiệu nhược thị giúp người bệnh chủ động thăm khám và điều trị, từ đó cải thiện tình trạng thị lực hiệu quả hơn. Dưới đây là những biểu hiện của nhược thị mà bạn cần lưu ý. Bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM chia sẻ tổng quan thông tin cụ thể như sau:
Mờ mắt
Một mắt có thị lực kém hơn mắt còn lại, dễ gây nhức đầu và khó khăn khi thực hiện các hoạt động như chụp hoặc ném đồ vật. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể khiến thị lực suy giảm nghiêm trọng.
Mỏi mắt
Mắt phải hoạt động quá mức mà không được nghỉ ngơi đầy đủ có thể dẫn đến mỏi mắt, khiến người bệnh thường xuyên chớp mắt hoặc dụi mắt. Nếu kéo dài, điều này có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe thị giác.
Lác mắt
Hai mắt không nhìn về cùng một hướng, gây khó khăn trong việc theo dõi vật thể. Khi mắt không phối hợp nhịp nhàng, não bộ có xu hướng bỏ qua hình ảnh từ mắt lệch, lâu dần làm tăng nguy cơ nhược thị.
Sụp mí
Mí mắt bị sụp một bên hoặc cả hai bên có thể cản trở tầm nhìn, gây khó khăn trong sinh hoạt và làm tăng nguy cơ vấp ngã. Dù không trực tiếp gây mất thị lực, sụp mí có thể dẫn đến nhược thị nếu không được khắc phục kịp thời.
Nheo mắt
Người bệnh, đặc biệt là trẻ em, có thể thường xuyên nheo mắt hoặc nhắm một bên mắt khi quan sát. Đây là dấu hiệu cho thấy mắt đang cố gắng điều tiết để nhìn rõ hơn, cảnh báo các vấn đề về thị lực.
Nghiêng đầu, cổ khi nhìn
Trẻ có xu hướng nghiêng đầu hoặc cổ khi nhìn do một mắt có thị lực tốt hơn mắt còn lại. Thói quen này khiến mắt khỏe phải hoạt động nhiều hơn, làm tăng nguy cơ nhược thị. Cha mẹ cần chú ý và đưa trẻ đi thăm khám sớm nếu phát hiện dấu hiệu này.
3. Điều trị và phòng ngừa nhược thị
Phương pháp điều trị nhược thị
Tùy vào mức độ của bệnh, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm. Điều dưỡng, giảng viên Cao đẳng điều dưỡng tphcm chia sẻ cụ thể gồm:
Điều trị không phẫu thuật
Nhược thị có thể được khắc phục mà không cần can thiệp phẫu thuật thông qua các biện pháp như đeo kính điều chỉnh, sử dụng miếng dán mắt hoặc thuốc nhỏ mắt. Kính điều chỉnh hỗ trợ cải thiện thị lực ở bệnh nhân mắc tật khúc xạ, từ đó giảm nguy cơ nhược thị. Miếng dán mắt được sử dụng để che mắt khỏe, buộc não phải sử dụng mắt yếu hơn, giúp kích thích mắt hoạt động hiệu quả hơn. Thông thường, người bệnh cần đeo miếng che khoảng 3 – 6 tiếng mỗi ngày trong vài tháng để đạt hiệu quả.
Điều trị bằng phẫu thuật
Trong trường hợp các phương pháp trên không mang lại kết quả mong muốn, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật, chẳng hạn như thay thủy tinh thể cho bệnh nhân bị đục thủy tinh thể hoặc can thiệp cắt mí mắt đối với tình trạng sụp mí. Tuy nhiên, hiệu quả lâu dài của điều trị còn phụ thuộc vào quá trình chăm sóc và bảo vệ mắt sau phẫu thuật.
Phòng ngừa nhược thị
Hiện nay, y học vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác cũng như biện pháp phòng ngừa tuyệt đối đối với nhược thị. Do đó, cách tốt nhất để phát hiện bệnh sớm là kiểm tra mắt định kỳ. Việc thăm khám thường xuyên giúp nhận diện dấu hiệu bất thường kịp thời, từ đó có hướng điều trị phù hợp, ngăn ngừa biến chứng.
Mong rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về nhược thị, từ đó chủ động theo dõi sức khỏe thị giác. Để bảo vệ đôi mắt, hãy lựa chọn các cơ sở y tế uy tín và thực hiện kiểm tra định kỳ nhằm phát hiện sớm các bất thường, đảm bảo điều trị hiệu quả.
Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
